Driedelige docureeks 'Dagen zonder broer': Jeroen Meus over rouw en het leven
Dinsdag 10 januari 2022 - "Ik ben de jongste van drie broers. Hans, Wim en Jeroen Meus. Hakke, Wikke en Jerre. Zorgeloos opgegroeid in een warm nest, tot het noodlot in onze familie toesloeg. Drie jaar lang vocht Wim een strijd die hij nooit kon winnen. Op de allerlaatste dag van 2021 moesten we hem afgeven. Wim was de zoon die elke ouder zich zou wensen, de coolste papa, de liefste man, de beste vriend, mijn magnifieke broer. Sindsdien zoek ik naar houvast, en troost. In alles wat ik doe, bij iedereen die ik ontmoet. Ik wil weten hoe dat moet, rouwen. Of tenminste: hoe andere mensen zich door dat verdriet worstelen. Ik ga het uitzoeken. In dat eerste jaar, die eerste 365 dagen… zonder broer.”
Op 31 december 2021, om iets voor middernacht, nam Jeroen Meus afscheid van zijn broer en soulmate Wim. Met de eerste voorzichtige knallen van het nieuwjaarsvuurwerk op de achtergrond stond hij aan het ziekenbed van zijn broer en sloot samen met hem niet een jaar, maar een leven af. Om middernacht was het stil.
Na het overlijden van Wim stroomden er ten huize Meus in Scherpenheuvel honderden kaartjes en briefjes van medeleven binnen. Als publiekslieveling raakte het verlies van zijn broer natuurlijk vele harten over heel Vlaanderen. Mensen die Jeroen van haar noch pluim kenden, wilden hem en zijn familie een hart onder de riem steken. Niet zelden gingen die briefjes en kaartjes gepaard met een eigen persoonlijk verhaal van verlies of rouw. Jeroen bewaarde elke blijk van medeleven zorgvuldig in een schuif in de kast. Bijna een jaar later opent Jeroen deze schuif opnieuw, en gaat hij op zoek naar de mensen die hem met hun troostende woorden en eigen getuigenissen door die eerste donkere periode hebben geholpen. Maar ook op andere manieren ontmoet hij lotgenoten, wildvreemde mensen met wie hij een herkenbaar gevoel van gemis deelt.
Jeroen: “Het is bizar om te merken hoe er achter elke voordeur een verhaal van gemis of verlies zit. Terwijl iedereen toch rond dat onderwerp blijft slalommen, waarom doen wij dat eigenlijk? Door mijn eigen verhaal te delen met mensen die ik nog nooit gezien had, kreeg ik zoveel herkenbare gevoelens terug. Er is bij dat soort gesprekken geen intro nodig, we begrijpen elkaar bij de eerste blik. Ik heb nog nooit zoveel geknuffeld als de laatste maanden.”
Dagen zonder broer: vanaf 25 januari elke woensdag om 20.40 uur op Eén en VRT MAX.
Dagen zonder broer is een programma van De chinezen voor Eén.
Het gouden randje
Wie intens verlies van dichtbij heeft meegemaakt, en we zijn met velen, weet waarover Jeroen spreekt. Jeroen – tegen wil en dank ervaringsdeskundige – wil het universele thema van rouw verkennen aan de hand van een aantal diepgaande gesprekken, die recht naar de essentie gaan: het leven zelf. In die ontmoetingen zoekt hij geen antwoorden op onmogelijke vragen of tijdelijke lapmiddelen voor een gebroken hart. Wel gaat hij op zoek naar herkenning, warmte en naar wat waardevol is. Samen met mensen die kunnen meespreken over rauw verlies en rouw, maar die ook het gouden randje rond het verdriet kennen en hun ervaringen met hem willen delen. Welke fases moet je dat eerste jaar door? Hoe hou je een herinnering aan een dierbare levend? Put je kracht uit geloof, muziek, een grootse onderneming?
Jeroen: “Ik heb het gevoel dat ik sinds zijn dood zachter ben geworden, empathischer ook. Het is alsof ik een beetje meer mijn broer wil zijn, nu hij er niet meer is.”
Dagen zonder broer vertelt in drie afleveringen het parcours van dat eerste jaar zonder Wim, alle ‘eerste keren zonder’, en de zoektocht naar nieuwe inzichten over rouw en verlies die hij vindt bij zijn gesprekspartners. Zijn eigen traject legt hij vast op een klein dictafoontje dat hij altijd bij zich draagt. Het is zijn vorm van therapie en een manier om vat te krijgen op zijn eigen gevoelens: een gesproken brief aan zijn broer Wim, tijdens dat eerste jaar zonder hem.
“Het voelde wat vreemd in het begin, om tegen een klein dictafoontje te praten, en mijn broer persoonlijk aan te spreken. Zeker tijdens de donkere dagen. Maar na een tijd kon ik het niet meer missen, die dagelijkse gesprekjes. Hij antwoordt dan wel niet meer, ik had het gevoel dat ik nog dingen met hem kon delen, enkel wij twee, zoals vroeger. En eerlijk? Ik denk dat het mij echt geholpen heeft in mijn rouwproces. Ik kan hem nu zachtjes lossen, mijn brief naar hem is klaar.”
Het programma werd gemaakt met een klein en vertrouwd team, onder wie de beste vriend van Wim. En ook Wim zelf leverde een onmiskenbare bijdrage aan het programma, in de vorm van de soundtrack. Elk nummer komt uit een van zijn favoriete muzieklijsten die hij zorgvuldig samenstelde. Dagen zonder broer is een ode aan het leven, en de dood hoort daarbij. De reeks wordt ook een eerbetoon aan zij die er niet meer zijn, in het bijzonder aan mooie mens Wim, expert in gulzig leven en liefde rondstrooien.
“Wim was zot van muziek. Ik noemde hem mijn dealer in schoonheid: hij vond altijd pareltjes die hij mij dan doorstuurde. Elk nummer in Dagen zonder broer, zonder uitzondering, heeft hij voor mij gekozen. In elke song hoor ik hem.”
Korte inhouden
Aflevering 1: augustus – september
Op 21 augustus 2022, dag 233 zonder zijn broer, begint Jeroen aan zijn gesproken brief naar Wim. Een familiefeest, de eerste schooldag … elke dag houdt een herinnering aan Wim in zich. Een briefje van de 91-jarige Maria zorgt voor een bijzondere reünie. Jeroen bereidt samen met Ann het verjaardagsfeest ter ere van haar zoon Nathan voor. Het is de eerste keer dat hij er zelf niet bij zal zijn. Radiopresentator en comedian Iwein Segers verloor afgelopen zomer zijn oudere broer Lander, heel onverwacht, tijdens een wandeltocht naar Santiago de Compostela. In een ontwapenend gesprek ontdekken Jeroen en Iwein hoezeer hun verhalen gelijklopen.
Aflevering 2: oktober – november
283 dagen zonder Wim: de zon doet extra haar best dit jaar, maar ondanks een stralende indian summer wordt het toch stilaan herfst. Jeroen ontmoet Lief, die na negen naar zonder haar man Volkert een stap wil zetten. Priscilla zet zich vier jaar na het verlies van haar stilgeboren dochtertje Eleonoor zelf in voor ouders die een kind verloren. 1 november komt eraan. Wordt dit een specialere dag wanneer je iemand mist, of is het evengoed gewoon alweer een dag ‘zonder’? Jeroen maakt er een dag samen met zijn oudste broer Hans van, de jeugdherinneringen en het gemis vloeien naadloos in elkaar over.
Aflevering 3: december
335 dagen zonder. Het symbolische cijfer 365 komt in zicht. De vlijmscherpe herinneringen aan exact een jaar geleden, toen zijn broer Wim op palliatieve zorgen lag, slaan Jeroen vol in het gezicht. Ook Vicky moet nu bijna een jaar zonder haar mama Pascasie. Net als Jeroen vindt zij veel kracht in de favoriete muziek van haar mama. Agnes en Piet verloren vier jaar geleden hun dochter Nathalie aan een agressieve kanker. Zij zetten nu haar levenswerk verder. Jeroen en zijn familie leven toe naar de laatste dag van hun moeilijkste jaar ooit, naar die eindejaarsnacht die hun leven voor altijd veranderde, naar de allerlaatste ‘eerste keer zonder’.
Dagen zonder broer: vanaf 25 januari elke woensdag om 20.40 uur op Eén en VRT MAX.