Durf te vragen: 'Kan je dan heel goed ruiken en horen?'

Donderdag 5 januari 2023 - 110.000 mensen in ons land hebben een visuele beperking, ongeveer 11.000 daarvan zijn blind. In de Durf te vragen-studio worden blinden en slechtzienden Julien, Sibe, Andy, Julie, Mei lan, Sven, Ilse, Avsin en Youssri uitgenodigd om te vertellen hoe zij in het leven staan. ‘Heb je niet voor alles hulp nodig?', 'Kan je dan heel goed ruiken en horen?' en 'Hoe kies je jouw kleren?’

Ilse werkt aan de LUCA School of Arts en houdt enorm van koken. Samen met Siska Schoeters bereidt ze een maaltijd voor. Julien speelt torbal, een balsport voor blinden. Geblinddoekt ondervindt Siska aan den lijve hoe het spel gespeeld wordt.

Durf te vragen: woensdag 11 januari om 20.55 uur op Eén en al vanaf 6.00 uur 's ochtends op VRT MAX.

Durf te vragen is een programma van Roses are blue voor Eén.

De getuigen

Julien (25) - Leuven en Sibe (25) - Roeselare

Beste vrienden Julien en Sibe leerden elkaar kennen toen ze 8 jaar waren op een bijeenkomst voor slechtziende kinderen, waar ze letterlijk tegen elkaar zijn gebotst. ​

Julien is software ingenieur, afkomstig uit Roeselare maar woont in Leuven. Hij zet zich ook als vrijwilliger in om jonge blinden en slechtzienden te helpen bij studeren en werken. Hij speelt torbal, een balsport voor blinden en slechtzienden. Julien heeft nog een beetje restvisus maar is officieel blind. Hij ziet wel nog licht en donker. "Ik heb in mijn leven al heel veel dingen kunnen bereiken, die ik wilde bereiken. Er zijn weinig dingen die ik wil doen, maar niet doe omdat ik niet zie.”

Sibe woont in Gent en is afkomstig uit Kortrijk. Hij is ergotherapeut aan huis bij blinden en slechtzienden. Hij leert hen stoklopen of met de smartphone werken. Daarnaast studeert hij antropologie. Zijn hobby's zijn acrogym, longboarden en op stap gaan met vrienden. Zijn zicht is 1 op 10, hij is volledig kleurenblind en lichtschuw; daarom draagt hij altijd filterglazen.

​Andy (43) - Aarsele

Andy werkt als vrijwilliger voor het dienstverleningscentrum Heilig Hart, een centrum voor mensen met een verstandelijke beperking. Hij gaat graag naar het voetbal en heeft een passie voor schaken. In 2001 begon zijn zicht heel sterk achteruit te gaan, na verschillende onderzoeken bleek hij de ziekte van Leber te hebben. Hij ziet nu minder dan 5%, maar ziet wel het verschil tussen licht en donker. Gewone teksten lezen lukt niet, tenzij met hulpmiddelen. “Ik leef constant in de mist.”

​Julie (30) - Leuven

De Bekkevoortse Julie is hulpverlener op het JAC in Leuven. Ze volgt een opleiding tot therapeut. Julie is slechtziend: ze heeft glaucoom, wat eigenlijk een ouderdomsziekte is maar bij haar is het aangeboren. Op haar achttiende heeft Julie met een witte stok leren lopen, maar die zat tot twee jaar geleden altijd gewoon in haar handtas. Sinds ze haar stok gebruikt, merkt ze pas hoeveel mensen rekening met haar houden. “Binnen voel ik mij niet beperkt. Het is pas wanneer ik naar buiten ga, dat ik op dingen bots.”

Youssri (30)

Youssri heeft een genetische aandoening, de ziekte van Leber. Sinds zijn geboorte is hij volledig blind. Voor Youssri voelt blind zijn vertrouwd. Toch heeft hij vaak het gevoel in een alternatieve, parallelle wereld te leven. Goedziende mensen zitten in een heel visuele maatschappij. Waardoor hij merkt dat hij veel informatie mist. Maar:“Ik denk niet dat ik per se gelukkiger zou zijn als ik zou kunnen zien.”

Mei Lan (30) - Antwerpen

Bewustzijnscoach Mei Lan is volledig blind. Ze werd goedziend geboren en is langzaamaan blind geworden. Op 5-jarige leeftijd heeft ze een allergische reactie gehad op aspirine. Mensen zijn vaak verbaasd wanneer ze ontdekken dat ze zelfstandige is, in het buitenland gestudeerd heeft en stage heeft gedaan in Palestina. “We leven in een heel visuele wereld. Ik ben blij dat ik nog gezien heb. Ik weet wat het is.”

Sven (49) - Antwerpen

De Antwerpse Sven is vader van twee kinderen. Op 30-jarige leeftijd kreeg hij opeens te horen dat hij Retinitis Pigmentosa had. Op vier jaar tijd is zijn zicht heel snel achteruitgegaan, nu ziet hij nog amper 5%. Vroeger deed hij aan topsport. Momenteel baat hij samen met zijn vrouw een B&B uit in Antwerpen. Sven is ook actief bij een vzw die avontuurlijke tochten organiseert voor mensen met een beperking, om hen te tonen dat ze nog veel meer kunnen dan ze denken. “Sluit je niet op als je een beperking hebt, laat je omringen door positief ingestelde mensen.” 

​Ilse (49) - Kortenberg

Ilse is secretaresse bij de Luca School of Arts en is getrouwd. Ze werd niet blind geboren. In de lagere school was ze al slechtziend. Ze ontwikkelde tunnelzicht en is nu al zo’n dertig jaar volledig blind en heeft Retinitis Pigmentosa. Hoewel ze blind is en zichzelf dus niet ziet, vindt Ilse het toch heel belangrijk dat ze er goed uitziet. Ze houdt ervan om zich te maquilleren en draagt graag accessoires. Ze wil niet dat mensen medelijden met haar krijgen. “Ik denk niet dat ik opnieuw zou willen zien. Ik ben al te lang blind. Ik zou gechoqueerd zijn.”

Avsin (15) - Gent

Tiener Avsin werd slechtziend geboren en is stilletjes aan blind geworden. Ze woont in Gent en loopt school in het buitengewoon onderwijs, haar richting is gericht op mensen met een visuele beperking. Ze houdt van zingen en is erg actief op sociale media. Haar grote droom is om iets te doen met muziek en gezien te worden door mensen. “Ik wil zijn zoals de anderen, maar weet dat dat niet kan. Toch denk ik vaak, ‘waarom ik.’”. 

Durf te vragen: woensdag 11 januari om 20.55 uur op Eén en al vanaf 6.00 uur ’s ochtends via VRT MAX.