Factcheckers: Worden zwartrijders te weinig gecontroleerd? Helpt meditatie studenten bij stress? Hoe lucratief is het opkopen van verloren bagage? 

Maandag 8 januari 2024 - Ze zeggen wel eens: ‘alle goede dingen bestaan uit drie’. Maar Britt Van Marsenille, Jan Van Looveren en Thomas Vanderveken bewijzen dat sommige goede dingen uit vier bestaan. Na drie bijzonder succesvolle en spraakmakende seizoenen keren Vlaanderens bekendste feitencheckers dit najaar immers terug met het vierde seizoen van Factcheckers.

Ook deze keer zetten ze hun beproefde technieken in om feit van fictie te onderscheiden: ze storten zich enthousiast in onderzoek, groots opgezette experimenten en spraakmakende testen. Bovendien gaat het trio meer dan ooit undercover in een poging de waarheid te achterhalen.

In de laatste aflevering van dit seizoen nemen Britt, Jan en Thomas het openbaar vervoer … zonder ervoor te betalen. Ze willen uitzoeken of het klopt dat zwartrijders bijna niet gecontroleerd worden. ​ 

Jan zet een experiment op met een groep jongeren om na te gaan wat de effecten zijn van meditatie op het welzijn van studenten. En Britt trekt samen met Jan naar enkele veilingen. Ze kopen er verloren bagage op in de hoop er winst mee te maken. 

Factcheck: Zwartrijders worden nauwelijks gecontroleerd

Het openbaar vervoer zou jaarlijks ettelijke miljoenen mislopen omdat er erg veel mensen niet betalen voor hun ritje met de trein, de tram, de bus of de metro. Het internet staat enerzijds vol met artikels waarin beweerd wordt dat zwartrijders nauwelijks gecontroleerd worden. Anderzijds vind je dan ook weer berichten terug over strengere controles. Is de pakkans op zwartrijden effectief te klein? Kunnen de controlesystemen verbeteren? Britt, Jan en Thomas gaan zelf zwartrijden en zoeken het uit. 

Thomas Vanderveken: “Zwartrijden kost de openbaarvervoermaatschappijen en dus ook onrechtstreeks ons allemaal handenvol geld. En natuurlijk zijn het dan de zwartrijders zelf die in de fout gaan. Maar toch kan je je afvragen of er gewoonweg niet te weinig controle is op zwartrijden.”

Factcheck: Meditatie zou een vak op school moeten zijn

Beweren dat jongeren vandaag de dag steeds meer af te rekenen krijgen met stress en een burn-out is een open deur intrappen. De sociale druk die ze ervaren en de stress die het schoollopen met zich meebrengt, zou ervoor zorgen dat jongeren zelfs nog meer dan volwassenen te kampen hebben met spanningen. 

Om dit te verhelpen, bieden sommige scholen meditatie als keuzevak aan. Jan, zelf vader van twee scholieren, wil dit verder onderzoeken. In samenwerking met een middelbare school en met het Mindfulness Centre van KU Leuven zet hij een test op die maar liefst acht weken duurt om een antwoord te vinden op de vraag: “Zou meditatie een vak moeten zijn op school?" 

Jan Van Looveren: “Ik heb voor dit onderzoek ook zelf mee gemediteerd. Hoewel het simpel lijkt – rustig op een kussen zitten en letten op je ademhaling – heb ik ondervonden dat mediteren en het blijven volhouden toch een hele uitdaging is.” 

Factcheck: Je verdient veel geld met het opkopen van verloren bagage

Jaarlijks zouden er wereldwijd miljoenen koffers verloren gaan op luchthavens. Hoewel een groot deel van deze bagage uiteindelijk weer naar de eigenaars teruggebracht kan worden, lukt dit voor heel wat tassen, trolleys en koffers niet. Soms worden ze dan geveild. En als je sommige bronnen op het internet mag geloven, is het opkopen van dit soort bagage een lucratieve bezigheid. Dure merkkleding, juwelen en soms zelfs geld zou immers terug te vinden zijn in verloren bagage. Straf als dit waar zou zijn. Het is alleszins straf genoeg voor Britt en Jan om dit uit te zoeken en zelf naar verschillende veilingen te trekken. Hoeveel koffers weten ze op de kop te tikken? Wat ontdekken ze allemaal in de verloren bagage? En vinden ze ook effectief verborgen schatten terug? Je komt het te weten in de laatste aflevering van Factcheckers van dit seizoen. 

Britt Van Marsenille: “Er is weer een nieuwe wereld voor mij opengegaan met het maken van deze reportage. Het is raar om te zien dat mensen soms als een bezetene beginnen te bieden op gebruikte, soms half versleten en vuile koffers … zonder te weten waarop ze precies bieden. Want de inhoud van de koffers, die kom je pas te weten als je de bagage effectief hebt gekocht.” 

De negende aflevering van Factcheckers: woensdag 10 januari om 20.45 uur op VRT 1 en VRT MAX.