Het spoort niet: 'Pano' trapt nieuw seizoen af met een unieke blik achter de schermen van de Belgische Spoorwegen
Hoe goed draait deze complexe en gigantische machine echt?
Vanaf woensdag 21 februari brengt de VRT Nieuwsdienst opnieuw elke week een indringende reportage over de grote thema’s van deze tijd in Pano. In de eerste reportage 'Het spoort niet' biedt de redactie van Pano de kijker een unieke blik achter de schermen van de Belgische Spoorwegen.
Het Belgische spoor is een gigantische en een complexe machine die elke dag 850.000 reizigers naar hun bestemming brengt. Maar wordt deze machine goed bestuurd? De makers van Pano krijgen een rondleiding maar horen ook getuigenissen van enkele medewerkers die een minder positief verhaal vertellen.
Pano, elke woensdag om 21.25 uur op Eén.
Pano is een programma van VRT NWS voor Eén.
NMBS en Infrabel, de infrastructuurbeheerder van de Belgische Spoorwegen, willen door centralisering en digitalisering het treinverkeer performanter laten rijden. In theorie klinkt dit goed. Frédéric Petit, woordvoerder van Infrabel, leidt Pano-reporter Wim Van den Eynde rond:
“Sinds november 2016 zetten we een grote digitale revolutie op poten. We hebben een ultramodern Railway Operations Center vlakbij Brussel-Zuid. Tegen eind 2020 evolueren we naar 11 controlecentra, eind 2004 waren er nog 368 seinhuizen over gans België.”
En in de praktijk?
Tot zover de theorie. Maar in de praktijk loopt het regelmatig in de soep. De stiptheidscijfers gaan voor het tweede jaar op rij achteruit. “En dan meten ze nog ruim, want bij de NMBS is een trein stipt als hij minder dan zes minuten te laat op zijn eindbestemming komt,” aldus Stefan Stynen van reizigersorganisatie TreinTramBus.
Pano sprak met treinbegeleiders, bestuurders en spoorwegarbeiders. Enkelen van hen durfden ook een interview geven. Anoniem, weliswaar. Ze vrezen voor hun job. Er heerst namelijk een cultuur van angst en straffen: “Wij mogen totaal niet met de pers praten. Als ze dat te weten komen dan worden wij geviseerd. Het is een beetje een dictatuur bij ons.”
Op weg naar een nieuw spoorbedrijf?
De werknemers die durven praten, hangen een weinig fraai beeld op van de NMBS: er wordt niet geluisterd naar de werknemers, nieuwe technologie is alweer verouderd nog voor ze in gebruik kan worden genomen en het mooie huwelijk tussen Infrabel en NMBS blijkt slechts schone schijn. Dit alles zorgt voor vertraagd treinverkeer, slechte communicatie met de pendelaar, te veel bazen, werknemers die zich niet gewaardeerd voelen en financiële blunders.
Toch koesteren de werknemers de hoop dat CEO Sophie Dutordoir het tij kan keren. Hebben we tegen het einde van het jaar een nieuw spoorbedrijf?
Pano, 'Het spoort niet', woensdag 21 februari om 21.25 uur op Eén.
Reportage: Wim Van den Eynde en Laura Niclaes
Eindredactie: Lin Delcour en Pascal Seynhaeve