Hoe kijken tieners van nu naar de jaren 80? Steven Van Herreweghe ontdekt het in 'De jaren 80 voor tieners'

Donderdag 17 februari 2022 - Vanaf donderdag 3 maart brengt Steven Van Herreweghe de jaren 80 naar Eén met het nieuwe De jaren 80 voor tieners. Daarin neemt Steven een tiental tieners, tussen 10 en 19 jaar oud, mee op een reis doorheen dat decennium. Met veel humor, archiefbeelden, en de beste jaren 80-muziek. Hij begint bij 1 januari 1980 en laat hen pas los op 31 december 1989.

Hoe kijken tieners van nu naar die wonderlijke periode in onze geschiedenis? En hoe anders is het om vandaag op te groeien? We krijgen ook af en toe een inkijk in het leven van de tieners en leren hen zo, naarmate de reeks vordert, allemaal beter kennen. Er wordt veel gelachen, maar de gesprekken zijn af en toe ook heel emotioneel en leiden tot verrassende inzichten. Over hoe anders het leven was, maar hoe ook heel veel dingen exact hetzelfde gebleven zijn - en dat wellicht ook altijd zullen blijven.

Naast het Eén-programma is De jaren 80 voor tieners ook een radioprogramma op Studio Brussel: tien weken lang draait Steven Van Herreweghe op zondagvoormiddag muziek uit – logisch – de jaren 80.

Van E.T. over de eerste spelcomputers tot de Koude Oorlog

Steven is opgegroeid in de legendarische jaren 80. Alles wat toen gebeurd is, staat in zijn geheugen gegrift. E.T., de walkman, The A-Team, Michael Jackson, het Heizeldrama, de ontplofte kapsels, de fluo trainingspakken, de gigantische werkloosheid, The Herald of Free Enterprise, de koude schotels en de Koude Oorlog. Maar ook: hiphop, de eerste mobiele telefoon, de eerste spelcomputers. Dingen die de wereld zoals we hem vandaag kennen, mee bepaald hebben. Iedereen die de jaren 80 heeft meegemaakt, denkt dat iederéén ze kent.

Maar niets is minder waar. Er loopt ondertussen een hele generatie rond die zich bij de jaren 80 weinig tot niets kan voorstellen: tieners, geboren in dit millennium. De jaren 80? Dat is hooguit de tijd waarin hun ouders jong waren. Maar als die tieners de jaren 80 zouden kennen, dan zouden ze begrijpen waarom hun ouders nu nog steeds zo raar dansen, nogal traag zijn met de computer, of waarom ze sparen zo belangrijk vinden.

Hun ouders zijn namelijk, net zoals Steven, opgegroeid in een uitzonderlijke tijd. De jaren 80 waren wild. Spannend. Onvoorspelbaar. Soms zelfs levensgevaarlijk. Eigenlijk echt iets voor tieners. Een fantastisch verhaal, en fantastische verhalen moeten verteld worden. Geen ander decennium heeft zulke prachtige muziek en films geproduceerd. Kleurrijke en geschifte popcultuur als tegenreactie op de alomtegenwoordige uitzichtloosheid.

Elke aflevering reist Steven met de tieners, vanuit hun slaapkamer en met behulp van archieffragmenten en bijzondere verhalen, door een wonderlijk jaar. Van 1980 helemaal tot 1989. Het is oudejaarsavond, 31 december 1979, 23.59 uur, en we tellen af naar Nieuwjaar. 10, 9, 8, 7 … Welkom in De jaren 80 voor tieners.

De jaren 80 voor tieners: vanaf 3 maart elke donderdag om 20.35 uur op Eén en via VRT NU / vanaf 6 maart elke zondag van 10.00 tot 12.00 uur op Studio Brussel.

De jaren 80 voor tieners is een programma van Panenka voor Eén.

De tieners van nu

Charlie is 10 jaar oud en woont in Brussel, deels bij zijn moeder, en deels bij zijn vader. Hij eet niets liever dan balletjes in tomatensaus en dagdroomt erop los over boomhutten en Egyptische piramides. In de zomer speelt hij aan de zeedijk op zijn trompet tot hij genoeg geld heeft om een ijsje te gaan kopen. Charlie wil later minstens even goed muziek kunnen maken als zijn papa, en even avontuurlijk worden als zijn mama.

Liv is 11 en woont samen met haar broer afwisselend bij haar gescheiden ouders en hun twee nieuw samengestelde gezinnen in Hoboken. Ze heeft op school een jaar overgeslagen. Liv praat graag en heeft een grote verbeelding; ze schrijft en werkt al een tijdje aan een boek. Ze houdt van de natuur, is een grote dierenvriend en wil later in het buitenland gaan wonen.

Korneel (11) en Kamiel (12) zijn twee broers uit Mol. De oudste zit in het eerste middelbaar, de jongste zit in het vijfde leerjaar. De jongens zitten vaak op elkaars lip, maar ze kunnen elkaar niet missen. Kamiel is een allesweter, speelt hockey, volgt notenleer en speelt fagot. Op zaterdag gaat hij naar de scouts, net als zijn jongere broer. Die is vooral geïnteresseerd in zijn vrienden en in plezier maken. Korneel zingt in de douche en checkt elke ochtend in de spiegel of hij geen bad hair day heeft. Hoe dan ook kammen de twee broers hun haren nooit, behalve voor huwelijken of begrafenissen.

Pieter (13) en Silke (15) zijn broer en zus in een gezin met vier kinderen uit Kruibeke. Hun ouders hebben een boerderij, en de kinderen helpen mee waar ze kunnen. Niet dat ze moeten, integendeel: hun leven draait om de liefde voor het boerenleven. Als ze een mindere dag hebben, gaan ze koeien melken om even op adem te komen. Ze gaan niet op vakantie, maar amuseren zich rot bij de jeugdbeweging. Ze brengen veel tijd door met hun grootmoeder, mémé, die vaak komt helpen op de boerderij. Pieter en Silke vinden rust in de natuur en het samenzijn met hun familie.

Douwe is 14 en trekt er graag op uit met vrienden. Hij leeft volgens het 'you only live once'-principe, en zit dus niet graag thuis. Hij woont samen met zijn broer, mama en papa in Wijgmaal en heeft geen klachten over zijn opvoeding. Integendeel, hij kijkt op naar zijn papa, die het leven tien keer leuker maakt. Douwe verlangt naar de vrijheid en de diepere stem die horen bij het ouder worden, maar vreest dat het ook weleens saai zou kunnen worden.

Mona is 16 en ze beleeft het leven met de overdonderende heftigheid die je van een zestienjarige mag verwachten. Ze wil de wereld veranderen, en zoekt met zelfvertrouwen naar hoe ze dat zou kunnen aanpakken. Ze brengt veel tijd door met haar warme gezin in Mechelen. Verder tekent, schildert en schrijft ze en vertoeft ze vaak in de natuur. Alles in Mona’s leven heeft een kleur: mensen, geluiden, gevoelens, smaken. In de klas valt ze vaak in slaap maar als ze kan gaan protesteren voor het klimaat is ze klaarwakker.

Luca is 17 jaar oud, woont in Sint-Genesius-Rode en identificeert zich als jongen noch meisje. Die apprecieert het wanneer die wordt aangesproken met die/hen, maar zij/haar mag ook. Luca vindt het niet zo erg dat niet iedereen mee is met hun nieuwe voornaamwoorden. Luca’s leven speelt zich voor een groot deel online af. Die ontmoet er veel vrienden en werd er ook verliefd op hun vriendin. Luca maakt graag hun handen vuil maar vindt niet helemaal hun draai in de technische school waar die nu zit.

Césaire is 18 en al heel zijn jeugd verzot op rugby. Zijn droom werd werkelijkheid toen hij vier jaar geleden via de rugbyclub van Dendermonde een sportbeurs kreeg voor een gerenommeerde school in Norfolk, Engeland. Hij mist het warme nest met zijn mama en broers, maar hij is vastbesloten om in Engeland zijn diploma te halen en professioneel rugbyspeler te worden.

Lotus is 19 en studeert social sciences aan de VUB. Als jonge tiener was ze erg op zoek naar wie ze was - ze heeft een bijzonder adoptieverhaal - en vandaag kijkt ze met nieuwsgierige en rustige blik naar de toekomst. Wat ze precies wil doen is nog niet zeker, maar dat ze impact wil hebben op haar eigen toekomst en die van haar generatiegenoten, dat staat vast.

Korte inhouden

1980

Steven telt met de tieners af naar 1 januari 1980. De duffe jaren 70 zijn eindelijk voorbij. Wat analoog was, wordt digitaal. Het leven wordt eindelijk larger than life. Iedereen zit klaar voor de legendarische eerste zomer van de jaren 80 maar die wordt kletsnat. Op tv getuigen bange ouders over hun kinderen die gay zijn terwijl in Voeren over taalkwesties wordt geknokt. Kunnen de tieners zich daar nog iets bij voorstellen? Steven gaat naar de eerste kleuterklas en John Lennon heeft een nieuwe plaat uit. Maar van dat succes kan hij niet genieten: Lennons jaar eindigt dramatisch.

1981

Iedereen wil rijk en succesvol zijn. Amerikaanse tv-reeksen als Dallas doen dromen van eindeloze rijkdom. Onzekere mannen in Vlaanderen volgen cursussen om succesvol te worden. Voor het eerst is er sprake van een nieuwe begrip: ‘stress’. Is dat voor de tieners vandaag anders is of net erger? Steven vertelt over hoe vrouwen voor het eerst worden toegelaten in het leger en het is een druk jaar voor aanslagplegers: zowel de paus als de Amerikaanse president worden neergeschoten.

1982

Steven laat aan de tieners zien wat jongeren in de jaren 80 na hun studies konden verwachten: werkloosheid. Die swingt in ‘82 de pan uit. Elke dag wordt er betoogd: wie iets te zeggen had, trok de straat op. Is dat voor de tieners met een online leven vandaag anders? Er ontstaat een nieuwe trend: fitness. In lunaparken aan zee zoekt iedereen een zomerlief. In de herfst ontstaat er een hype rond de nieuwe film van de jonge Steven Spielberg over een buitenaards wezentje: E.T. ​ Steven is de koning van de speelplaats want van een nonkel in Amerika kreeg hij een t-shirt van de film.

1983

In 1983 lost The A-team elk probleem op. Behalve dat van de Bende van Nijvel, die voor het eerst van zich laat horen. Reportagemaker Paul Jambers brengt voor het eerst verslag uit van een nieuwe ziekte waar iedereen doodsbang van is: AIDS. Weten de tieners vandaag nog wat dat is? Wie even aan iets anders wou denken dan de angst voor de atoombom, vond afleiding in wedstrijden tussen kikkers die aan gewichtheffen deden.

1984

De popmuziek ontploft. Michael Jackson wordt de King of Pop, Madonna de Queen, Bruce Springsteen wordt The Boss, en Prince wordt de High Priest of Pop. Zou iemand van de tieners hen nog kennen? In Amerika wordt de homecomputer van Macintosh gelanceerd, in Rusland vindt iemand Tetris uit. Comedian Tommy Cooper sterft op de planken en de CCC vult met zijn aanslagen de pauze op die de Bende van Nijvel dit jaar laat vallen.

1985

Hoog bezoek: de paus komt naar België. De voetbalmatch tussen Juventus en Liverpool eist tientallen doden op de Heizel in Brussel. De grootste artiesten van het planeet maken tijdens Live Aid muziek tegen de honger in Ethiopië. Net nadat de moeder van Steven in de Delhaize van Aalst is gaan winkelen, slaat de Bende van Nijvel er harder toe dan ooit tevoren. Gelukkig worden de leden van de CCC alvast opgepakt, terwijl ze een hamburger zitten te eten in een fastfoodrestaurant. Steven leert de tieners hoe Mick Jagger en David Bowie het jaar 1985 al dansend afsloten.

1986

Rusland en Amerika zoeken toenadering en de presidenten Gorbatsjov en Reagan speechen op televisie in elkaars taal. Pino van Sesamstraat mist zijn vlucht met de spaceshuttle Challenger en redt zo zijn eigen leven. In Nederland vriest het zo hard dat de Elfstedentocht nog eens doorgaat, zelfs kroonprins Willem-Alexander schaatst anoniem mee. De jeugd troeft elkaar af in het kopen van de duurste kleren. Zou dat bij de tieners vandaag nog steeds zo zijn? De kleine Steven ziet op tv hoe Sandra Kim voor België het Eurovisiesongfestival wint.

1987

In Vlaamse discotheken gaan ‘dansjongeren’ uit tot de zon weer opkomt. Benieuwd of de tieners vandaag dat nog steeds op dezelfde manier doen. Voor de Belgische kust zinkt de Herald of Free Enterprise. Op Marktrock in Leuven krijgt een schuchtere zanger tijdens zijn eerste optreden de markt vol: Koen Wauters begint aan zijn carrière met Clouseau. De jonge Matthias Schoenaerts maakt zijn tv-debuut samen met zijn vader. In de grote steden neemt de angst voor nieuwkomers steeds radicaler vormen aan. Steven blinkt van trots bij zijn eerste communie.

1988

Er klinkt een nieuw geluid doorheen het Vlaamse landschap want in elke discotheek wordt New Beat door de boxen gejaagd. Zou je de tieners vandaag daar nog mee op de dansvloer krijgen? In De kollega’s maken de brug wordt de grootste angst van de Vlaamse ambtenaar werkelijkheid: op een vrije dag toch per ongeluk gaan werken. Jobstudenten verdienden veel geld in de zomer door kernreactoren te gaan poetsen. In het Schotse dorpje Liverpool valt een boeing bij een aanslag uit de lucht. Bij BRT kunnen ze niet lachen met wie naar de nieuwe commerciële zender VTM is overgestapt.

1989

De New Beat kent een enorm dieptepunt met de New Beat-versie van Marina van Rocco Granata. Ex-premier Paul Vanden Boeynants maakt een show van zijn vrijlating nadat hij was ontvoerd. De oprichting van VTM blaast nieuw leven in de Vlaamse muziek: Luc Steeno wordt gelanceerd. Terwijl de 12-jarige Steven op tv ziet hoe omroeper Gert Verhulst voor het eerst zijn programma’s aankondigt met de pluchen hond Samson, valt in Berlijn de muur, en komt er een einde aan de jaren 80. Steven is benieuwd naar hoe de tieners terugkijken op het decennium.

Studio Brussel: heerlijke muziek uit de jaren 80

De jaren 80 voor tieners is ook een radioprogramma op Studio Brussel: tien weken lang draait Steven Van Herreweghe op zondagvoormiddag muziek uit – logisch – de jaren 80. Elke week belicht hij een ander jaar uit dat decennium en reist zo van 1980 tot 1989. Vanaf zondag 6 maart tussen 10 en 12 uur op Studio Brussel.

De jaren 80 voor tieners: vanaf 3 maart elke donderdag om 20.35 uur op Eén en via VRT NU / vanaf 6 maart elke zondag van 10.00 tot 12.00 uur op Studio Brussel.